Hayalden Rüyaya, Rüyadan Olguya, Olgudan Plana, Plandan Gerceğe, Gerçekten Realiteye
Dreamlike from Imagination, Phenomenon from Dream, Plan from Phenomenon, Actual from Plan, Reality from Actual
MARMARAY
マルマライ
1860–>29.10.2013
Mehmet Keçeci
28.10.2013
HAYALDİ GERÇEK OLDU [3]
153 Yıllık Hayal.
Sultan Abdülmecid’in hayali olan tüp geçit projesi, bugün adım adım gerçek oluyor. [1]
Sultan Abdülmecit’in Rüyasıydı. [2]
[3]
İstanbul Boğazının altından geçecek bir demiryolu tüneli ile ilgili düşünce, ilk olarak 1860 yılında ortaya atılmıştır. Fakat Boğazın altından geçirilmesi planlanan tünelin Boğazın en derin bölümlerinden geçeceği yerlerde, eski teknikler kullanılarak, tünelin deniz dibinin üzerinde veya altında inşa edilmesi mümkün olmayacaktı; ve bu nedenle bu tünel, tasarım kapsamında deniz dibi üzerine inşa edilen sütunların üzerine yerleştirilen bir tünel olarak planlanmıştı.
Bu tür fikirler ve düşünceler, izleyen 20-30 yıllık dönem içerisinde daha ileri düzeyde değerlendirildi ve 1902 yılında benzer bir tasarım geliştirildi; bu tasarımda da İstanbul Boğazının altından geçen bir demiryolu tüneli öngörülmüştür; fakat bu tasarımda, deniz dibi üzerine yerleştirilen bir tünelden bahsedilmiştir. O zamandan bu yana, çok farklı fikir ve düşünceler denenmiş ve yeni teknolojiler, tasarıma daha çok özgürlük kazandırmıştır.
Marmaray Projesi çerçevesinde, İstanbul Boğazının geçilmesinde kullanılacak olan teknik (batırma tüp tünel tekniği) 19. yüzyılın sonlarından itibaren geliştirilmiştir. İnşa edilen ilk batırma tüp tünel, 1894 yılında kanalizasyon amaçları için Kuzey Amerika’da inşa edilmiştir. Trafik amaçları için bu teknik kullanılarak yapılan ilk tüneller de Birleşik Devletlerde inşa edilmiştir. Bunlardan ilki, 1906-1910 yıllarında inşa edilen Michigan Merkezi Demiryolları tünelidir. Avrupa’da, bu tekniği ilk uygulayan ülke Hollanda olmuştur; ve Rotterdam’da inşa edilen Maas Tüneli 1942 yılında hizmete açılmıştır. Asya’da bu tekniği ilk uygulayan ülke Japonya olmuştur ve Osaka’da inşa edilen iki tüplü karayolu tüneli (Aji Nehri Tüneli) 1944 yılında hizmete açılmıştır. Buna karşılık bu tünellerin sayısı, 1950li yıllarda sağlam ve etkisi kanıtlanmış bir endüstriyel teknik geliştirilene kadar sınırlı düzeyde kalmıştır; bu tekniğin geliştirilmesinden sonra ise birçok ülkede geniş ölçekli projelerin yapımına başlanabilmiştir. [3]
[3]
[4]
Sultan Abdülmecit döneminde planlanan Boğaz’ın altından geçiş hayali 150 yıl sonra gerçek oluyor
İlk projesi 1860 yılında Sultan Abdülmecit tarafından hazırlatılan, ancak günün koşullarıyla gerçekleştirilmeyen, denizin altından İstanbul Boğazı’nı geçme rüyası, “Marmaray” ile 150 yıl sonra gerçek oluyor.
[5]
Projenin bir benzeri 1902 yılında Amerikalı Mühendis Frederik E. Storm ile arkadaşları Frank Lindman ve Hilliker tarafından Sultan 2. Abdülhamid’e teklif edildi, ancak yine hayalde kaldı. [1]
Sultan II. Abdülhamid Han’ın ”Tünel-i Bahrî” (Tüp Geçit) Projesi
İstanbul’da ulaşım, tarih boyunca hep büyük bir mesele olarak gündemde kalmıştır. İki kıtayı ayıran boğazın bir şekilde geçirilmesi bu meselenin odak noktasını teşkil etmiştir. Haliç kısmında ulaşım daha az maliyete sahip gemi ve köprülerle sağlanmışsa da boğaz kısmında ulaşım bu kadar kolay olmamıştır. Buharlı gemilerin devreye girmesiyle bir nebze rahatlayan boğaz ulaşımı, daha sonraları demiryolu ve kara vasıtalarının artmasıyla köprü ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu sebeple boğazın iki yakasını birbirine bağlayacak köprü ve tünel (tüp geçit) çalışmaları tarih boyunca ve bilhassa son yüzyılda gündemden hiç düşmemiştir.
İlk Köprü Projesi
Bu çalışmaların ilki, köprü olarak 1500 yıllarında Leonardo da Vinci tarafından Sultan İkinci Bayezid Han’a sunulmuştur.Bu projede Haliç üzerine bir köprü düşünülmüş, ayrıca bir açılır kapanır köprünün de Boğaz’a yapılması teklif edilmiştir. Uzun yıllar böyle bir proje hayata geçmemiş, ancak 1836 yılına gelindiğinde Haliç’te ilk köprü hizmete girmiştir.
İstanbul Boğazı’nı Birleştirecek Tüp Geçit Projeleri 1,5 Asır Önce Yapılmıştı
Köprü projelerinden başka Osmanlı Devleti’nde deniz içinden ulaşımı sağlayacak çalışmalar da yapılmış, Sarayburnu ile Üsküdar arasında bir tüp geçit (tünel-i bahrî, cisr-i enbûbî) inşaası için çok sayıda proje çizilmiştir.
Arşivlerimizde bulunan ilk tüp geçit projesi teklifi, Galata ve Pera arasındaki tünelin mühendisi Euqene Henri Gavand tarafından yapılmıştır. Henri Gavand, şimdiki Karaköy-Galata tüneli işletmeye açıldıktan bir sene sonra, 1876′da Osmanlı hükümetine Boğaziçi’nde, Sarayburnu ve Üsküdar arasında bir tüp geçit projesi sunmuştur. Sarayburnu-Üsküdar arasının tüp geçitle bağlanması için ikinci proje ise 1891 yılında Fransız S.Preault tarafından sunulmuştur. [6]
[6]
[7]
マルマライ計画: Marumaraikeikaku: Marmaray Planı
Japonya Başbakanı Shinzo Abe (安倍 晋三) [9] Marmaray’ın açılışı için İstanbulda. 29.10.2013 tarihinde Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül, Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Sayın Shinzo Abe bir araya gelerek açılışı yapacaklardır. Bugün İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Kadir Topbaş’ı ziyaret etti.[10]
[11]
Katılımcılar: Romanya Başbakanı Victor Ponta, Romanya Ulaştırma Bakanı Ramona Manescu ve Dışişleri Bakanı George Cıamba, Afganistan Ulaştırma ve Sivil Havacılık Bakanı Dr. Davud Ali Najafı, Azerbaycan Ulaştırma Bakanı Ziya Mammadov, Bulgaristan Ulaştırma, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Bakanı Danail Papazov, Gürcistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı George Kvırıkashvılı, Moldova Ulaştırma ve Yol Altyapısı Bakanı Vasile Botnarı, Arnavutluk Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Edmond Haxhınasto, İspanya Bayındırlık Bakanı Ana Maria Pastor Julıan, Japonya Bakanlar Kurulu Sekreter vekili Katsunobu Kato, Kara, Altyapı, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı Kıdemli Bakan Yardımcısı Tsuyoshi Takagı, Kazakistan Bakan Yardımcısı Azat Bekturov, Almanya Ulaştırma, Bayındırlık ve Kentleşme Bakanlığı Müsteşarı Jan Muecke, Pakistan Limanlar ve Denizcilik Bakanlığı Müsteşarı Rukhsana Rehman. [12] T.C. Ulaştırma bakanı Sayın Binali Yıldırım [13].
Asrın Projesi olarak adlandırılan bu çalışma tüm milletimize hayırlı olması dileklerimle…
Îyilik yap, denize at, balık bîlmezse ‘Hâlık bîlîr. Atasözü [14, 15, 16]
Kaynaklar/References:
- http://osmanlilar.wordpress.com/tag/tup-gecit/
- http://www.demokratgebze.com.tr/marmaray-projesinde-son-durum-104971h.htm
- http://www.marmaray.com.tr/Projenintarihcesi.aspx
- http://www.rayhaber.com/2012/marmarayda-son-18-ay/
- http://dunyabulteni.net/?aType=haber&ArticleID=136154
- http://www.mmg.org.tr/10-teknik-geziler/432-mmg–marmaray-a-teknik-gezi-duzenledi.html
- http://www.marmaray.com
- http://www.jptr.org
- http://www.kantei.go.jp/index.html
- http://www.netgazete.com/turkiye/581623.html
- http://www.jiji.com/jc/zc?k=201309/2013090800104
- http://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/95143.aspx
- http://www.turktime.com/haber/Ulastirma-Bakani-Binali-Yildirim-/255804
- Turkish Quotes I, Mehmet Keçeci; http://astore.amazon.com/mkececi-20/detail/151163233X
- Türkçe Alıntılar Cilt I, Mehmet Keçeci; http://astore.amazon.com/mkececi-20/detail/1507893345
- http://mehmetkececi.com/index.php?option=com_content&view=article&id=344